Prognoza na lipiec 2015

Czego nas uczy grecka lekcja
W kwestii Grecji ścierają się trzy stanowiska. Pierwsze – skupiające walczących z kapitalizmem oburzonych, zrewoltowanych, nienawidzących banków, międzynarodowego kapitału, MFW, UE, globalizmu, spisków wiadomych sił i nacji. Ludzie ci oskarżają międzynarodowe korporacje finansowe o bezwzględne wykorzystywanie niewinnych, tracących swój stan posiadania ludzi. Drugie zaś to stanowisko ekonomistów i analityków finansowych. Przeważa w nim pogląd o konieczności narzucenia Grecji twardych wymagań, ograniczeń i strukturalnych reform. W kraju w którym jest dodatek za mycie rąk w pracy, za uczęszczanie do (darmowej) stołówki, za jeżdżenie windą, za niespóźnianie się do pracy, rozgrzewanie silnika, za całodzienną pracę przy komputerze itd. O 13 i 14 pensji i emeryturze nawet nie wspominamy. W kraju w którym ściągalność podatku VAT wynosi 16% (w Polsce 96%). W kraju na poziomie PKB per capita zbliżonym do Polski, emerytura wynosi między 600 a 1000 euro. Gdzie masowo oszukuje się państwo, urzędy, nie płaci podatków, nie wystawia paragonów. Grecy przejedli unijne dotacje, zmarnotrawili środki infrastrukturalne, nauczyli się krętactwa z unijnymi dotacjami. Jednak należy sobie zadać pytanie. Jak to się stało, że unijne instytucje nie reagowały przez długie lata na patologie w Grecji? Jak to się stało, że banki i MFW ochoczo pożyczały Grecji pieniądze nie dyscyplinując władz do przestrzegania reguł? To, że bezwzględny kapitał zagraniczny nie zna litości, nastawia się na maksymalizację zysków, nie jest niczym nowym. Mają więc w pewnym sensie rację ci, którzy protestują przeciwko bezwzględnemu wyzyskowi międzynarodowego kapitału. To on w głównej mierze odpowiada za światowy kryzys, który zaczął się w roku 2008. Wirtualizacja pieniądza, coraz większe oderwanie od realnej gospodarki, spekulacyjne gry instrumentami pochodnymi – to musiało doprowadzić do katastrofy. Ale druga strona też ma rację. Jak się pożycza, to należy oddawać. Z tym, że wszyscy doskonale sobie zdają sprawę, że Grecja nie ma szans zwrócić pożyczonych pieniędzy. Ktoś je pożyczał, ktoś akceptował oszukańcze praktyki Greków, ktoś przymykał oczy na to, że Grecja się nie nadaje do strefy euro. Jest jednak trzecie stanowisko – w pewnym sensie bliskie drugiemu. Grecy nie mają prawa oskarżać innych za swoje problemy.