- James Redfield
Zapisz się do newslettera
Autor Włodzimierz Peruński, 01.11.2018
Neopogańskie Zaduszki – Dziady, Vetrablot, Samhain lub Hallowe’en
Od lat dziewięćdziesiątych XX wieku spotykamy się z medialnymi działaniami postulującymi zastępowanie tradycyjnego, polskiego Dnia Wszystkich Świętych amerykańskim Hallowe’en. Nowa moda nie wszędzie znajduje zwolenników i nie chodzi tutaj tylko o przedstawicieli katolicyzmu ale także wyznawców innych religii, szczególnie neopogańskich.
Jedno z najstarszych świąt europejskich poświęcone zmarłym, przypada w noc z 31 października na 1 listopada. W tradycji celtyckiej nazywane jest w zależności od regionu: Oíche Shamhna (Irlandia), Oidhche Shamhna (Szkocja) czy Oie Houney (w języku Manx). Wszystkie te nazwy oznaczają „Noc Samhain”. Samhain (wymowa: sauiń) tłumaczy się jako „koniec lata”. Według dawnych, celtyckich wierzeń, w noc tę duchy osób, które zmarły w trakcie minionego roku oraz te, które się jeszcze nie narodziły, zstępują na ziemię. Celtowie gasili wówczas wszelkie ogniska, kaganki i pochodnie. Ich domy miały sprawiać wrażenie zimnych i niegościnnych. Na zewnątrz wystawiano żywność dla duchów a ludzie ubierali się w stare, podarte ubrania i chodzili po wsiach udając brudnych włóczęgów.
Papież Grzegorz III przeniósł uroczystość obchodów święta zmarłych męczenników Kościoła z 13 maja na 1 listopada. W 837 Grzegorz IV ustalił aby 1 listopada stał się odtąd dniem poświęconym pamięci nie tylko męczenników, ale wszystkich świętych Kościoła katolickiego. Tym sposobem 1 listopada stał się dniem celebrowania obchodzonych wcześniej świąt ku czci zmarłych. Pogańskie zwyczaje przetrwały jednak w nieco modyfikowanej wersji kolejne stulecia. W Irlandii podczas Oíche Shamhna wykonywano maski z brukwi, buraków, rzepy i ziemniaków, które symbolizowały dusze zmarłych. Brytyjczycy jako pierwsi zastąpili dawne brukwie, wydrążonymi dyniami tworząc popularny obecnie symbol święta Hallowe’en znany jako „jack-o-lantern”. Irlandzcy emigranci w Stanach Zjednoczonych rozpropagowali dawny obyczaj, w wyniku czego Wigilia Wszystkich Świętych stała się z czasem komercyjnym świętem kojarzonym obecnie z duchami, czarownicami, wampirami, wilkołakami, mumiami i innymi demonicznymi istotami kultury masowej.
Słowiańskie święto dziadów zawdzięcza swoją obecną popularność Adamowi Mickiewiczowi. Choć autor przedstawił w swoim dramacie wiele autorskich wizji, wiemy, że w przeddzień Wszystkich Świętych odbywały się potajemne spotkania ludności, których zasadniczym celem było nawiązanie kontaktu z duszami zmarłych i pozyskanie ich przychylności poprzez złożenie im ofiar. Dziady świętowano zarówno na terenie dawnej Litwy, obecnej Białorusi, Ukrainy, a także Zachodniej Polski (Podlasie, Obwód smoleński, Auksztota). Obrzędy odbywały się pod świętymi drzewami na wzgórzach, wzniesieniach, w miejscach uważanych za święte (czasem rzeczywiście przy kaplicach, które często były budowane w miejscach wcześniejszego kultu pogańskiego), przy grobach przodków, na cmentarzyskach. Dusze goszczono miodem, kaszą i jajkami. Ważnym elementem święta był ogień – palono ogniska na rozstajach, aby zabłąkanym duszom oświetlić drogę. Palono je także na mogiłach osób, które podejrzewano, że po śmierci stawały się upiorami, by uniemożliwić im wyjście. W tym dniu wspierano żebraków ofiarowując im dary w naturze, aby modlili się za zmarłych. Wystrzegano się wielu czynności, m.in. wylewania wody po myciu naczyń przez okno (by nie oblać zbłąkanej duszy), palenia w piecu (gdyż dusze mogły tamtędy wchodzić do domu). Do dzisiaj w niektórych regionach (wschodnia Polska, Białoruś, Ukraina, część Rosji) kultywowany jest zwyczaj wynoszenie jadła, w symbolicznych dwójniakach, na groby zmarłych.
Baran 20.03-19.04 |
Byk 19.04-20.05 |
Bliźnięta 20.05-21.06 |
Rak 21.06-22.07 |
Lew 22.07-23.08 |
Panna 23.08-22.09 |
Waga 22.09-23.10 |
Skorpion 23.10-22.11 |
Strzelec 22.11-21.12 |
Koziorożec 21.12-20.01 |
Wodnik 20.01-18.02 |
Ryby 18.02-20.03 |
Najczęściej czytane |
Najnowsze komentarze |
Nasz ekspertPrognoza wideo na czerwiec 2021Zaćmienie Słońca, półkrzyż znaków kardynalnych oraz inne ważne astrologiczne zdarzenia. Czy wróci pandemia, co zapowiada Jowisz w znaku Ryb? Zapraszam do obejrzenia prognozy astrologicznej na czerwiec 2021. więcej » |