Neopogańskie zaduszki

„Trudno jest jednoznacznie zdefiniować pojęcie „neopogaństwo”, gdyż odnosi się ono do bardzo różnych kwestii.” – mówi religioznawca Maciej Witulski, -  „Jedni neopoganie to osoby otaczające kultem przedchrześcijańskich bogów i duchy natury, starające się zrekonstruować dawne wierzenia Europy. Czczą boga gromu Peruna, boga magii, przysięgi, zaświatów Welesa, boginię płodności Mokosz.  Drudzy to ateiści, dla których najważniejszym celem jest dobro polskiego narodu (Ruch Zadrużny, którego przedstawicielem jest obecnie m.in. Stowarzyszenie na rzecz Tradycji i Kultury „Niklot”). Bogowie są dla nich tylko pewną symboliką. Inni, to osoby zajmujące się rytualną magią czy zielarstwem, które  przechodząc na wiarę przodków szukają sekretów, które kryje natura, a które obecnie zostały zapomniane. Neopogaństwo stało się obiektem zainteresowania ze strony wielu środowisk np. politycznych, artystycznych, lingwistycznych, archeologiczno-historycznych, ekologicznych czy wśród członków subkultur młodzieżowych.” Neopoganie różnią pod względem interpretacji dawnej religii i postaw społecznych. Nie prowadzą działalności misjonarskiej, nie starają się przekonywać do swoich poglądów. „Większość osób traktuje swój światopogląd bardzo poważnie, choć zdarzają się także „poganie sezonowi” – mówi dalej Witulski. 
 

Podobnie jak w innych krajach, w Polsce pojawiły się grupy, których wyznawcy czczą dawnych, słowiańskich bogów. W rejestrze wyznań MSWiA widnieją obecnie cztery zarejestrowane rodzimowiercze związki wyznaniowe, są to Rodzima Wiara, Rodzimy Kościół Polski, Polski Kościół Słowiański (który pomimo rejestracji, zakończył swoją działalność) oraz Słowiańska Wiara – Zachodniosłowiański Związek Wyznaniowy. Polskie rodzimowierstwo charakteryzuje silny regionalizm. Oprócz zarejestrowanych grup, które mają swoje oddziały w kilku miastach, jak np. RKP w Warszawie, Łodzi i na Pomorzu, w Polsce działa cały szereg niezarejestrowanych stowarzyszeń rodzimowierczych o lokalnym charakterze m.in. „Watra” Wspólnota Polskich Rodzimowierców (Wrocław), Zadruga Świętowita – Gontyna Arkona Stanica Wielkopolska (Poznań), Gromada Swarga (Łódź), Stowarzyszenie Rodzimowierców Warmińskich „Kołomir”, Stowarzyszenie „Żertwa” (Województwo Kujawsko-Pomorskie), Nadwarciański Krąg Rodzimowierczy (Poznań).
 

Stowarzyszenia na rzecz Tradycji i Kultury "Niklot” nawiązujące do poglądów Jana Stachniuka nie organizuje święta dziadów, jego członkowie natomiast biorą czynny udział w tych organizowanych przez Rodzimą Wiarę, Słowiańską Wiarę albo inne ugrupowania rodzimowiercze. Miejscem obrzędów jest zwykle las, oryginalne słowiańskie obszary kultowe lub miejsca historycznie związane z tradycją słowiańską, np. wczesnośredniowieczne grodzisko. Na pytanie czym są dla „Niklota” Tomasz Szczepański, przewodniczący organizacji odpowiada – „Tradycja i kultura są  niemożliwe bez pamięci. W tym sensie groby przodków to źródło życiowej siły dla żyjących, zatem Dziady są ważnym świętem umacniającym wspólnotę narodową. Obrządek odwiedzania grobów, co chyba każdy w Polsce indywidualnie robi,  jest z ducha rodzimy”.